Dwór Gogolewo podjazd

Historia

Wieś Gogolewo to wieś rycerska, położona 4 km na północ od Książa Wielkopolskiego. Nazwę swą wywodzi od kaczki gogoła. Powyższe świadczy o tym, że w otoczeniu wsi było dużo starych lasów liściastych, gdyż ten typ kaczki gnieździ się w dziuplach drzew, miejscach bardzo spokojnych, a takie warunki w dawnych wiekach panowały w otoczeniu Gogolewa. Lasy, obecnie głównie iglaste, oraz swoisty spokój zachowały się w otoczeniu Gogolewa po dzień dzisiejszy.

Pierwsze informacje

Pierwsza historyczna wzmianka o Gogolewie pochodzi z 1149 roku, kiedy to Sędziwoj podarował Gogolewo klasztorowi świętego Wincentego we Wrocławiu. W późniejszych wiekach Gogolewo było dziedzictwem starodawnego rodu Doliwów z Rozdrażewa. Przedstawiciel tego rodu, który podpisywał się Paszek z Gogolewa, był podkomorzym kaliskim, późniejszym sędzią poznańskim, właścicielem Gogolewa, Lutogniewa, Rozdrażewa i Kępy w latach 1392 – 1425.

okolice Gogolewa mapka

Wspomniany Paszek zbudował pierwszy drewniany kościół w Gogolewie pod wezwaniem świętych Jana Ewangelisty i Stanisława. Świątynia ta konsekrowana została 23 października 1390 roku. Następnie właścicielami Gogolewa przez około 200 lat, aż do 1640 roku byli Rozdrażewscy – Jarosław, Jan, Wacław oraz ich potomkowie. Kolejnymi właścicielami byli Mielińscy, Cieleccy, Grzymułtowscy, Grabowscy, od których w połowie XVIII wieku majątek zakupił Ludwik Skrzetuski.

Gogolewo kościół, historyczne

Nowy kościół

W tym czasie, a dokładnie w 1777 roku spaliła się wskutek uderzenia piorunem świątynia w Gogolewie. W 1779 roku zbudowany został nowy kościół drewniany – barokowy, który przetrwał do naszych czasów w niezmienionej formie. Kościół powstał na niewielkim wzniesieniu przy zakolu rzeki Warty, w miejscu, gdzie jak głosi legenda, zatrzymał się krzyż płynący pod prąd rzeki. Zdarzenie to zostało odebrane jako znak od Boga i zmobilizowało miejscowych do zbudowania świątyni. Na pamiątkę tego wydarzenia zmieniono wezwanie kościoła na Podwyższenie Krzyża Świętego.

W trudnych dla Polski latach XIX i początku XX wieku, duże znaczenie dla miejscowego społeczeństwa miał fakt, że odprawiane w świątyni nabożeństwa oraz udzielane sakramenty święte były w języku polskim. W związku z tym wierni, którzy czuli się Polakami, przybywali do wsi często z bardzo oddalonych stron. Świątynia ta w tamtych czasach, stała się swoistą kolebką polskości.

Gogolewo kościół
Gogolewo szkoła 1932
Gogolewo szkoła

Dwór dawniej

Zabytkowy dwór z końca XVIII w., przykład polskiej architektury klasycystycznej, usytuowany na planie czworokąta. Parterowy budynek usadowiony jest na pięknych kolebkowo sklepionych piwnicach (dwór podpiwniczony jest w ¾), przykryty wysokim naczółkowym dachem z użytkową częścią poddasza, z czterokolumnowym portykiem zwieńczonym trójkątnym tympanonem. Pierwotnie podjazd i wejście do dworu znajdowało się od południa i prowadziło przez dziedziniec folwarku. Dwór został przebudowany w połowie XIX w., by zgodnie z ówczesną polską tradycją, rozdzielić zabudowania folwarczne od siedziby ziemiańskiej.

Dwór Gogolewo 1932

Zespół rezydencjonalny obejmuje niewielki wiejski park, z kilkoma kilkusetletnimi drzewami (jesionem wyniosłym, dębem czerwonym i szypułkowym oraz usytuowaną w bezpośrednim sąsiedztwie dworu piękną rozłożystą lipą drobnolistną).

Budynek dworski założony na rzucie prostokąta o wymiarach 20 m x 10 m, o klasycznych proporcjach, parterowy na kolebkowo sklepionych pięknych piwnicach, przykryty wysokim naczółkowym dachem z użytkową częścią poddasza. Jasna elewacja Dworu wraz z szarymi boniami dookoła okien i drewnianą stolarką okienną – to tylko przedsmak wizyty w Dworze Gogolewo.

Dwór Gogolewo

Dworek na przestrzeni lat

1932

1939

1947

1966

1985

1991

1997

2000

2012

2014

2018